शिवा शर्मा
बर्दिया ११ चैत / हरेक वर्षको मार्च २४ अन्र्तराष्ट्रिय क्षयरोग दिवस मनाइन्छ ।“ हो हामी क्षयरोग अन्त्य गछौ” भन्ने मुल नाराका साथ यस वर्ष विश्व समुदायले मार्च २४ तारीखमा क्षयरोग दिवस मनाउने गर्दछ ।
विश्व क्षयरोग दिवसको अवसर पारेर स्वास्थ्य कार्यालय बर्दियाले पत्रकारहरुसंग अन्तरक्रिया कार्यक्रम गरेको छ । सामान्यतया टिबी भनिने यस रोगको पूर्णरुप टयूब्रक्लोसीस हो । क्षयरोग प्राचिनकाल देखि नै मानब समुदायमा रहेको र विभिन्न रोग र संक्रमणका रुपमायसलाई लिने गरेको पाईन्छ ।
क्षयरोग र रेबिजमात्र यस्ता रोग हुनजसको उपस्थिती प्राचिन समयबाट आजसम्मभएको पाईन्छ । प्रतिवर्ष विश्वमा ८० लाख नयाँ क्षयरोगी थपिन्छन भने २० लाख क्षयरोगकै कारण मृत्यु हुने गर्दछ । नेपालमा क्षयरोगको तथ्याङ्क झन भयावह छ । राष्ट्रिय क्षयरोग केन्द्रका अनुसार लगभग ५० प्रतिशत नेपाली जनसंख्या क्षयरोगले ग्रसित पाइएको छ ।
हरेक वर्ष करिब ४४ हजार नयाँ क्षयरोगीहरु नेपालमा थपिने र करिब ५ देखि ७ हजार नेपाली क्षयरोगीले वर्षेनी मर्ने तथाङ्क पनि देखिन्छ । क्षयरोगीहरुको उमेर समुह धेरै जसो १५ देखि ४९वर्षसम्म हुने गर्छ । नेपालमा क्षयरोगको उपचारका लागि ४३२१ डट सेवा केन्द्रहरु रहेका छन ।
सन २०१६सम्ममा ४५ जिल्लामा मात्र रहेको जिन एक्सपर्ट सुविधा सन २०२१ सम्म ७७ वटै जिल्लमा लाने नेपाल सरकारले लक्ष्य लिएको थियो तर कोभिड महामारी र विषम परीस्थितीका कारणले अपेक्षा अनुरुप यो लक्ष्य पुरा हुन सकेन यो प्रविधि क्षयरोग पत्ता लगाउन धेरै भरपर्दाे गुणस्तर मानिन्छ ।
क्षयरोग ७५ प्रतिशत भन्दा बढी फोक्सो कै क्षयरोग हुने र अन्य ग्रन्थि पाठेघर ,पेट ,कलेजो ,मृगौला, मस्तिष्क र हडिमा हुने गर्छ ।
बर्दियाको हकमा क्षयरोग लागेको सख्या ७ सय ९२ जना छन ति क्षयरोगीहरुलाई स्वास्थ्यकर्मीको निगरानीमा नियमित औषधी सेवन गराउने कार्य स्वास्थ्य कार्यलय बर्दियाले गरी रहेको स्वास्थ्य कार्यालय बर्दियाका सूचना अधिकारी कृष्ण गोपाल चौधरीले बताउनु भयो ।