Pairabi logo

बैशाख १४, २०८२, आइतबार                    

जकात अर्थात इस्लामी टेक्स

सम्वाददाता

सम्वाददाता

जकात अर्थात इस्लामी टेक्स
ADVERTISEMENT

शाहिदा बानो शाह
नेपालगन्ज, ४ चैत । जकात इस्लामका पांच आधारस्तम्भहरु मध्ये  चौथो आधारस्तंभ हो । जसलाई इस्लामले अनिवार्य कार्यहरु भनी तोकेकोछ अर्थात यी पांच कुरा पालना जुन तोकिएछन् ती पाचैं कुरा अवलंबन गर्नुपर्छ । त्यो पनि इस्लामले भने अनुसार नै त्यसमा दायाँबायाँ र झोलझाल कति पनि गर्न मिल्दैन् । यदि कसैले झोलझाल गर्यो भने ऊ पापको भागिदार हुन्छ । 

जकात भनेको भएको सम्पूर्ण सम्पतिको अढाइ प्रतिशत निकालेर गरीब असहाय र आवश्यकता भएकाहरुलाई मद्दत गर्न छुट्टियाईएको भाग हो । साढे बाउन्न तोला चांदी वा साढे सात तोला सुन हुने व्यक्तिमाथि जकात अनिवार्य छ । अथवा साढे बाउन्न तोला चांदी जतिको रकम छ वा यति सामान छ कि जसलाई बेचेर साढे बाउन्न तोला चांदी आउन सक्छ ।

अनि त्यो सम्पति आफुसंग रहेको एक वर्ष बितिसकेछ भने उसले जकात दिनुपर्छ । त्यो पनि सम्पूर्ण सम्पतिको हिसाब किताब गरी अढाई प्रतिशत जकात छुट्याउनुपर्छ । भन्नाले रु।१०० को अढाइ प्रतिशत हुन आउँछ २ रुपैयाँ ५०पैसा ९शय रुपैँयामा अढाइ रुपैयाँ ० को हिसाबले समग्र सम्पतिको हिसाब गरी डाटा निकाली त्यसको जकात रकम छुट्याउनु पर्छ । जकातको बारेमा अरु पनि पाटा छन् सबै लेख्न भन्न साध्य न भएर सानोमा मात्र लेखिएको छ ।

आजभोलि जकात दिने प्रचलन 

जकातको कुरा गर्ने भने आज ठुलाठुला मुस्लिम धनीमानीहरु इमानदारी पुर्वक जकात अदा गर्दैन्न् । कतिल त सम्पतिको हिसाब किताब नै नगरी अन्दाजी केही रकम निकालेर बाँड्दिन्छन् । कोही कोही त यस्ता काइंया चतुर हुन्छन् कि नगद रकम राख्दा र चांदी सुन वा सामान किन्दा भने जकात निकाल्नुपर्छ भनेर जग्गा किन्छन् ।

जग्गाको जकात तब मात्र हुन्छ जब त्यसबाट खाद्य बाली उब्जिन्छन् तर जग्गा खाली रहेमा जग्गाको जकात दिनु पर्दैन् । यसकारण अधिकांशले जग्गामा रकम लगानी गर्छन् । यदि मुस्लिम समुदायले इमानदारी पुर्वक जकात रकम निकाल्ने गरोस् भने आउने दिनमा समाजमा कोही गरीब असहाय नै रहदिन्न् ।

आजभोलि हेरक कुरामा रियाकारी अर्थात देखावटीपन छ । मान्छेले आफुलाई कति नै दानी हो देखाउन भनी आफ्नो घर अगाडि ५०र१०० जनाको भीड जम्मा गरी  रु।२००ररु।४०० दिने गर्छन् ।

सैले पुरानो बाकस किनेर पेन्ट गराई बाँड्ने गर्छन् जुनकि उसले छोरीको बिहे दिने होला सोच्दा सम्म पेन्ट उध्रिसकेको हुन्छ । भने कसैले पसलमा राखेका पुराना जुत्ताहरु बाँड्ने गर्छन् जुनकि कतिपय लग्ने मानिसको साईज नै मिल्दैन् त कसैलाई परेको जुत्ता महिलाले लगाउने खालको हुन्छ तर ऊ आफु पुरुष कसैको जुत्ता पुरुषले लगाउने तर ऊ आफु महिला । अझ् कसै कसैले लुगा बाँडछन् जुन यति सस्तो खाले हुन्छ लग्नेले एक पटक धोएर अर्को पटक लगाउन नै नमिल्ने भइहाल्छ । 


 जकात कसलाई दिने ?

जकात दिनका लागि सर्वप्रथम आफ्नो नजिकको नाता पर्ने कोही मुशतहेक अर्थात असहाय छ भने त्यसलाई दिनुपर्छ । त्यसपछि आफ्नो छरछिमेकमा कोही त्यस्तो व्यक्ति वा परिवार छ जो असहाय छ त्यसलाई प्राथमिकता दिनुपर्छ भन्नाले उसलाई दिनुपर्छ । त्यसपछि आफ्नो टोल वा शहरमा कोही छ भने त्यसलाई दिनुपर्छ । जसको लागि घर अगाडि हूल जम्मा गर्नु भन्दा बेस छ कि असहाय परिवारको पहिचान गरी टोलटोलमा पुगेर सहयोग गर्नुपर्छ । अनि आफ्नो देशमा कोही छ भने त्यसलाई दिनुपर्छ वा विदेशमा रहेका असहाय वा गरीबहरुलाई दिनुपर्छ ।

जकात सकभर दिदाँ खेरि एकमुस्ट यति रकम दिनुपर्छ कि अर्को वर्ष ऊ आफै जकात निकाल्न सुरु गरोस् भनाइको अर्थ जकात दिदाँ जकात लिने व्यक्तिलाई साहिबे निसाब अर्थ आउने वर्ष ऊ आफै जकात रकम छुट्याउन सक्षम होस् भनी उसलाई सक्षम बनाउने गरी दिनुपर्छ । अनि जकातको रकमबाट भोकमरीका सिकार घरपरिवारहरुलाई खाद्यान्न, लुगाकपडा,जुत्ता चप्पल, सीरक तन्ना, झूल, खाट भाडाँबर्तन र अन्य अति आवश्यक सरसामान पनि सहयोग गर्न सकिन्छ ।


जकात दिने कसरी ?

जकात दिने जुन चलन आजभोलि छ त्यो इस्लामी तरिका होईन् किन भने इस्लामले दिने नाममा कसैको मजाक उडाउन कहिल्यै भनेको छैन् । जकात दिने नाममा बिना अनुमति वा अनुमति लिइकन फोटो शोशल मीडियामा शेयर गर्दा उनीहरुको आत्मसम्मानमा चोट पुग्न सक्छ । यस कारण जकातको नाममा कसैलाई आत्मग्लानी महसूस गराउनु इस्लामिक तरिका कदापि होईन् । 

इस्लाम भन्छ कसैलाई दान दिदाँ यसरी देऊ कि दाँया हातले दिदाँ बायाँ हातलाई खबर न होस् । जकात पनि दिदाँ यसरी दिने गर्नुपर्छ कि लिने मान्छेलाई दिने मान्छेको अगाडि लाज महशूस न होस् । जब लिने र दिने व्यक्तिसंगै होऊन् तब उनीहरुलाई यो न लागोस् कि मैले मदत गरिदिएर आज उसको राम्रो भयो ।

लिने मान्छेलाई यो न लागोस् कि उसले गर्दा नै मेरो आज राम्रो भयो किनभने यो भावनाले एक अर्कालाई हेर्ने दृष्टिकोण फरक गरिदिन्छ । कसैलाई म कति महान भनी घमण्डी बनाइदिन सक्छ भने कसैलाई म कति निकम्मा भनी आफ्नै नजरमा खसाल्दिन सक्छ । यस कारण जकात अर्थात दान सक्दो गोप्य रुपमा दिनु नै बेस  ।


उसो भए कसरी दिने त जकात ? 

हुन त धेरै जसो जकात रमजान शरीफमा अलबिदाको नमाज अर्थात रमजानको अन्तिम शुक्रबारको नमाज अघि दिने गरिन्थ्यो । किन भने यो महिनामा एक पुण्यको कार्य बराबर सत्तरी पुण्य कार्य गरेको जति सौभाग्य प्राप्त हुन्छ जुन कि अलबिदाको नमाज सम्म रहने इस्लामिक मान्यता छ । तर विश्व व्यापी महामारी कोरोनाका कारण संसार भरी गरिएको दुई दुई पटकको लकडाउनका कारण विश्वका अन्य देश सरह हाम्रो नेपालमा समेत आर्थिक मन्दी , भोकमरी गरीबी र बेरोजगारी जस्ता समस्या बढेकाछन् ।

त्यस कारण जकात रकम दिनका लागि अलबिदा सम्म पर्खिराख्नु पर्ने आवश्यक छैन् त्यस भन्दा पहिला पनि दिन सकिन्छ । सो सबैले आफ्नो हैसियत अनुसार जकात रकम छुट्याइ जो मुस्तहेक ९असहाय० छन् जसमा आफ्नो आफन्त, टोलछिमेकी गरीब असहाय, अनाथ, अपांगता भएकाहरुलाई पहिलो प्राथमिकताका साथ सहयोग गर्नुपर्छ । सहयोग कसरी गर्ने भनी माथि नै उल्लेख गरिएकोछ ।

महामारीले गर्दा भएको लामो र दुई पटकको लकडाउनका कारण  मानिसहरु समस्यामा परे । त्यस कारण हामीले मदत गर्दा यो बुझ्न जरुरी छ कि ती व्यक्तिहरु गरीब हुन भिकारी होईन्न् अर्को यो कुरा कि आज मैले कसैको गरीबीको मजाक उडाए भने, भोलि समय कोल्टो फेर्यो भने मेरो पनि अवस्था त्यही हुन् सक्छ ।

त्यस कारण कसैलाई जकात दिदाँ गोपनीयताको ख्याल गर्नुका साथै यो कुरा पनि ध्यान दिन जरुरी छ कि जसलाई जकात दिदैँ हो त्यसलाई यति दिँऊ कि ऊ अर्को वर्ष आफै जकात निकाल्ने बन्न सकोस् । पुरै सम्पतिको अढाई प्रतिशत भन्दा बढाएर जकात दिदाँ कुनै आपत्ति र रोक छैन् किनभने दान गर्दा सम्पत्ति त घट्ने छैन् हाँ पुण्य अवश्य बढ्नेछ ।

ताजा

सबै

मधुवनका सबै वडामा मानवबेचविखन नियन्त्रण समिति गठन गरिने

बर्दिया । बर्दियाको मधुवन नगरपालिकामा स्थानीय मानवबेचविखन तथा ओसारपसार नियन्त्रण समि…

भेरी अस्पतालको फार्मेसीमा आगलागी

नेपालगन्जस्थित भेरी अस्पतालको मेडिकल फार्मेसीमा आगलागी हुदा औषधी लगायतका सामाग्री जल…

डुडुवा पुर्ण खोप सुनिश्चितता तथा दिगोपना घोषणा

डुडुवा (बाँके), १२ बैशाख । डुडुवा गाउँपालिका पुर्ण खोप सुनिश्चितता तथा दिगोपना घो…

एपीएफ क्लबद्धारा लुम्बिनी कप महिला फुटबल उपाधी

विभागीय टोली सशस्त्र प्रहरीको एपीएफ क्लबले लुम्बिनी कप अन्तर्राष्ट्रिय आमन्त्रण महिला फुटब…

लोकप्रिय

सबै

प्रमुख जिल्ला अधिकारीलाई पत्र - २

श्री प्रमुख जिल्ला अधिकारी ज्यु । जिल्ला प्रशासन कार्यालय बाँके । ४० दिन हारहारी हुन ल…

डुडुवा पुर्ण खोप सुनिश्चितता तथा दिगोपना घोषणा

डुडुवा (बाँके), १२ बैशाख । डुडुवा गाउँपालिका पुर्ण खोप सुनिश्चितता तथा दिगोपना घो…

एपीएफ क्लबद्धारा लुम्बिनी कप महिला फुटबल उपाधी

विभागीय टोली सशस्त्र प्रहरीको एपीएफ क्लबले लुम्बिनी कप अन्तर्राष्ट्रिय आमन्त्रण महिला फुटब…

मानव बेचविखनबिरुद्ध समिक्षा र योजना तर्जुमा

बाँके युनेस्को क्लबले प्लान इन्टरनेशनल नेपालसँगको साझेदारीमा बर्दियाको राजापुर नगरपा…

यो पनि

प्रमुख जिल्ला अधिकारीलाई पत्र - २

प्रमुख जिल्ला अधिकारीलाई पत्र - २

श्री प्रमुख जिल्ला अधिकारी ज्यु । जिल्ला प्रशासन कार्यालय बाँके । ४० दिन हारहारी हुन ल…

अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवस :  महिलाका उपलब्धिहरूको सम्मान र लैंगिक समानताको लागि संघर्ष गर्ने दिन

अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवस :  महिलाका उपलब्धिहरूको सम्मान र लैंगिक समानताको लागि संघर्ष गर्ने दिन

अधिवक्ता मीना पराजुली अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवसप्रत्येक वर्ष मार्च ८ मा मनाइन्छ, र यो दि…

कर्णाली राजमार्गले  आशा ,भरोसा भन्दा निरासा र पिंडा थप्दै ।

कर्णाली राजमार्गले  आशा ,भरोसा भन्दा निरासा र पिंडा थप्दै ।

अधिबक्ता नरेन्द्रनाथ योगी रेखाङ्कनको (२०४२/०४५) २१ र शिलन्याशको (२०४८) १५बर्ष पछि चैत…

संविधान र त्यसको कार्यान्वयन

संविधान र त्यसको कार्यान्वयन

जिज्ञासा तिवारी The Constitution is the foundation of our democracy, and it is o…